به گزارش امور رسانه‌ای تی‌پی‌کو؛ امسال بیست و دومین سمینار دانشجویان داروسازی ایران، دوره‌ای ویژه را تجربه کرد و به اذعان کوچک و بزرگ، دانشجویان داروسازی زنجان برای برگزاری گردهمایی سالانه همقطاران خود، به‌واقع سنگ تمام گذاشتند.
این دوره سمینار ساعت ۱۶روز سه‌شنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۳۹۸ با حضور دکتر مهدی پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو، و مقام‌های دانشگاهی و استانی زنجان، نمایندگان گروه دارویی تامین، شفادارو و سیناژن، که از حامیان اصلی برپایی این سمینار بودند در شهر زنجان آغاز به‌کار کرد.
امسال همچنین شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تامین TPICO برای پرورش مدیران آینده صنعت داروسازی کشور، کاری استثنایی را صورت داده بود و با جامه عمل پوشاندن به «باشگاه استعدادیابی» فرصتی ویژه برای دانشجویان داروسازی فراهم آورده بود؛ در فضای نمایشگاهی جنب این سمینار نیز شرکت‌های بزرگ داروسازی کشور چون سیناژن، برکت، شفادارو و ... حضور داشتند، و مانند سنوات گذشته، چتر تی‌پی‌کو در فضایی وسیع‌تر برپا شده بود؛ دکتر علیرضا رضویزند، دکتر علیرضا یکتادوست، دکتر صالح رحیمی، دکتر مهدی داودی و دکتر عاطفه حکمت به‌عنوان نمایندگان شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تامینTPICO، در سمینار حاضر، و پاسخگوی سوالات دانشجویان در زمینه R&D، API، بازرگانی دارو و جذب‌ها در معاونت سرمایه‌های انسانی بودند.
- افتتاحیه
دکتر مهدی پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو در مراسم افتتاحیه سخنرانی کرد و خطاب به دانشجویان گفت:
بعضی اوقات به دلایلی ناامیدی را در میان دانشجویان می‌بینم، من می‌گویم ناراحت نباشید، شرایط شما اگر بهتر از زمان ما نباشد، بدتر هم نیست، همیشه همین‌طور بوده است، معضل ما همیشه یک موضوع بوده، همه ما نگران ظرفیت‌های محدود هستیم.
دکتر پیرصالحی در ادامه افزود: هدف‌گذاری‌های ما نباید الزاما «داروخانه» باشد، در این موضوع دوستان دانشجوی من تجدید نظر کنند.
وی ادامه داد: بیایید خدمات جدید و بیشتر برای داروسازی تعریف کرده و متعاقب آن تعرفه‌ای ویژه برای آن خدمات تعریف کنیم. عزیزان! شرکت‌های دانش‌بنیان را جدی بگیرید، برخی دانشجویان جوان‌سال و مستعد را می‌شناسم که دور هم جمع شده و روی موضوعات جدید، بایوتک، نانو و ... کار کرده‌اند و از شرکت‌های باقدمت پیش افتاده‌اند، این موضوعات را جدی بگیرید.
دیگر سخنران مراسم افتتاحیه دکتر هاله حامدی‌فر مدیرعامل شرکت سیناژن بود که با توصیفی از شرایط ویژه زندگی در دهه‌های گذشته، گفت:
من امیدوارم شما همیشه به «امید» فکر کنید، چون آینده هیچ‌گاه قابل پیش‌بینی نیست؛ و تازه شرایط علمی در جاهای دیگر خیلی هم تغییری نکرده است که نگران باشیم.
دکتر حامدی فر افزود: من نمی‌گویم وضعیت خوب است! خیر، آن بحثی دیگر است، من می‌گویم ناامید نباشیم، حرکت کنیم و بدانیم که عادت‌مان داده‌اند که خبرهای منفی را جدی بگیریم و منتظر اخبار منفی باشیم زیرا آن خبر منفی برد دارد! نه‌خیر! این‌طور نیست، این فکر غلط است. من برای امید به زندگی، و امیدهای شما ارزش قائلم، هیچ چیز مهم‌تر از امید در دل‌های شما نیست، از جوانه امید در دل‌های شماست که برای آن کسانی که در دل سیل و حوداث آسیب می بینند، دارو ساخته می‌شود، و یا هزار کار سازنده دیگر رخ می‌دهد.
دکتر رضا توکلان سخنران دیگر مراسم بود و به نمایندگی از هلدینگ شفادارو در سمینار دانشجویان داروسازی کشور سخن گفت:
شفادارو آمادگی کامل دارد که فرصت‌های آینده شغلی در صنعت را برای دانشجویان فراهم آورد.
جذب پروژه‌های جدید و سرمایه‌گذاری در این زمینه و معرفی راه‌های ارتباطی با شفادارو بخش پایانی صحبت‌های دکتر توکلان بود.
دکتر علیرضا رضویزند از مدیران ارشد تی‌پی‌کو آخرین سخنران مراسم افتتاحیه بیست و دومین سمینار دانشجویان داروسازی کشور بود، او از تجربه‌های خود در مقام استاد دانشگاه و تدریس و نفس به نفس بودن با دانشجویان داروسازی سخن خود را آغاز کرد و با پرسش «ما می‌خواهیم با این رشته چه کنیم؟» گفت:
عزیزان! این روزها دیگر مثل سابق، داروخانه‌داری کسب و کاری پر سود نیست. باید در آن ایده‌آل و آرمانی که سابقا وجود داشت، تجدید نظر کرد، شرایط تغییر کرده است. ما اگر به اعماق اقیانوس این صنعت نرفته‌ایم، اما به‌عوض‌اش کشف‌های مهمی کرده و کارهای مهم‌تری را صورت داده‌ایم و اکنون با اعتقاد می‌گویم که باید به صنعت داروسازی کشورمان افتخار کنیم.
عزیزان من! یادتان باشد از سال سوم حضورتان در دانشگاه، باید مسیر زندگی را براساس توانمندی، استعداد و علاقه‌‌هاتان ترسیم کنید و تغییراتی در زندگی بدهید؛ این مقطع بسیار حساس است.
با این حال، ما برای آینده اینجا هستیم و پیشنهادهای خوبی هم داریم و امیدواریم که راه‌هایی هموارتر پیش پای آن‌ها که می‌خواهند وارد این صنعت ارزشمند شوند، باز کنیم.
- روز دوم سمینار:
روز ۲۷ فروردین ۹۸، دکتر فرهت مدیرعامل TPICO برای حضور در پنل تخصصی آینده شغلی وارد زنجان شد و ضمن استقبال دانشجویان برگزارکننده از نمایشگاه جنبی بازدید کرد. دیدارها و گفت‌و گوی کوتاه با دکتر اخلاقی، ریاست دانشگاه داروسازی گیلان و بعد دکتر محسنی، ریاست دانشکده داروسازی زنجان و دکتر فاضل، رئیس شورای عالی نظام پزشکی، بخشی از برنامه‌های دکتر فرهت بود.
بعدازظهر همین روز پنل «آینده شغلی» در بیست و دومین سمینار دانشجویان داروسازی ایران به ریاست دکتر رسول دیناروند، و همراهی دکتر پویا فرهت، دکتر درکوش، دکتر دین‌دوست، دکتر گل‌سفیدی و دکتر هاله حامدی‌فر برپا شد.
دکتر دیناروند گفت:
حداقل ۲۰ هزار نفر داروساز در کشور داریم که در نسبت با جمعیت ایران، بخشی بسیار کوچک است و اگر به عدد و رقم و آمار نگاه کنیم، این رقم اساسا در قیاس با سایر کشورها عددی نیست. با این حال، اگر به شرایط فعلی و حال و روز صنعت‌مان بنگریم، احساس می‌کنیم که این ارقام خیلی بالاست و چون بازار دارویی در ایران بازاری کوچک است، آن احساس اول، معکوس و ناامیدکننده می‌شود. بازارهای دارویی ما در قیاس با کشورهای حاشیه خلیج فارس، ترکیه و عراق، بازار دارویی کوچکی است و در نسبت‌های با جمعیت و نفوس، بازاری است که ظرفیت‌های آن کشف نشده باقی مانده است. امروز راجع به این ظرفیت‌ها صحبت کنیم.
دکتر دین‌دوست:
راستش را می‌گویم و امیدوارم ناراحت هم نشوند همکاران محترم داروساز، اما واقعا این خود داروسازان هستند که نمی‌خواهند صنعت داروسازی کشور بزرگ‌تر شود و ظرفیت‌ها افزایش یابد!
دکتر پویا فرهت:
من در پایان تحصیلاتم دوست داشتم در داروخانه مشغول به کار شوم، پدر هم داروخانه داشت و همه چیز هم برای تحقق آن آرزو، که آرزوی ۹۰ درصد از همکلاسی‌هایم بود، مهیا بود، اما خیلی زود متوجه شدم که آن عطش اولیه، محدود است و اقناع کننده نیست، پس راهم را به سمت صنعت هموار کردم و اقبال هم داشتم که از جایی درست کارم را در صنعت شروع کردم و ... و امروز از راهی که در آن پیش آمده‌ام، رضایت دارم.
دکتر دیناروند در جواب تعدادی از دانشجویان که نقدهایی را روانه نظام آموزشی و شیوه‌های کهنه آموزش و خروجی‌های دانشکده خود کردند، گفت:
من معتقدم که نه شما دانشجویان رشته داروسازی، که جامعه داروسازی هم در شرایط فعلی مایوس و ناامید هستند! همه ما می‌دانیم که نتیجه و دستاوردهای صنعت‌مان در قیاس با سایر حرفه‌ها خیلی بیشتر است، اما چرا این حالت بر حرفه ما حاکم شده است!؟ ما باید پاسخ این سوال را پیدا کنیم.
دکتر فرهت در ادامه افزود:
این حس ناامیدی کمی اغراق شده است، ما دنبال چیستیم؟ من همین حالا از طرف تی‌پی‌کو می‌گویم که شما بیایید در صنعت، ما ریسک این موضوع را پذیرفته‌ایم و با هزینه‌هایش کنار آمده‌ایم.
ما به‌عنوان یکی از مراکز دارویی، از شما دعوت می‌کنیم که عضو باشگاه نخبگان تی‌پی‌کو شوید و راه‌تان را برای هر رشته‌ای که می‌خواهید، باز کنید، چرا ناامیدی!؟ ما دعوت می‌کنیم و به شما می‌گوییم که ظرفیت‌های بسیاری برای این رشته وجود دارد که اگر به درون آن ورود کنید، خواهید دید که بخشی مهم از این حس‌ها، واقعی نیست.
دکتر حامدی‌فر در پاسخ به دانشجویان منتقد:
ناامیدی ربطی به داروسازی ندارد؛ ناامیدی به مسئله‌ای کلی‌تر برمی‌گردد و حرف‌های بعضی از دوستان را قبول ندارم. راه موفقیت ما از استراتژی سرصحنه می‌گذرد. امروز آن استراتژی درازمدت، حداقل تا اطلاع ثانوی شاید جواب ندهد، پس من با دمای آن روز اموراتم را می‌گذرانم و به‌صورت حسی می‌گویم که با تمام این شرایط، هزار امکان دیده‌نشده در همین صنعت هست و کارهای زیادی هست که می‌توان انجام داد. ضمناً درباره خاطره‌ای که دکتر فرهت از دوران شکل‌گیری پس از تحصیل و ورود به صنعت گفتند، بگویم که شباهت‌های زیادی با زندگی من هم داشت و به شما می‌گویم که خود شخص نباید خودش و نقش و تصمیم‌اش را در شکل‌گیری آینده‌اش نادیده بگیرد.
همین روز، دومین پنل آینده شغلی سمینار دانشجویی نیز برگزار شد. این پنل با حضور دکتر غلامرضا اصغری، رئیس سابق سازمان غذا و دارو، دکتر مجاهدیان، دکتر عبدالهی‌اصل، دکتر فاضل، دکتر ضیا و دکتر مهرداد حمیدی (رئیس پنل) برگزار شد.
- روز سوم
در روز دوم، تی‌پی‌کو فعالیت‌های باشگاه استعدادیابی را تحرک بخشید و تا پایان سمینار گفته شد که بیش از ۱۲۰پرسش‌نامه بین دواطلبان ورود به صنعت توزیع شده است. ضمناً در کلاس‌های "یک روز با استاد"، دکتر امیرحسین حاجی میری، در دو وعده کلاس‌هایی با دانشجویان علاقمند برگزار کرد.
- روز چهارم و اختتامیه
در روز پایانی بیست و دومین سمینار دانشجویان داروسازی ایران، پنل اثرات تحریم در حوزه دارو برگزار شد. ریاست این پنل به‌عهده مدیرکل امور دارو سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، دکتر عبده‌زاده بود، و دکتر سپهری، دکتر رادمنش، دکتر واصفی، دکتر خاتمی، دکتر ریاحی و دکتر یکتادوست اعضای این پنل بودند.
دکتر عبده‌زاده در آغاز، شرحی مبسوط از وضعیت تحریم‌ها و اثرات آن در حوزه دارو ارائه داد و گفت:
این تحریم‌ها در جای خود لطماتی جبران‌ناپذیر روی بسیاری از موضوعات و از جمله صنعت داروی ما گذاشته است.
دکتر سیدمرتضی خاتمی، نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس:
از طریق تولید دارو می‌توان درآمدهای ارزی هنگفت کسب کرد و مثل کشورهایی نظیر سوئیس که درآمد اصلی‌شان از راه دارو است، این درآمدها حتی می‌تواند جایگزین درآمدهای نفتی شود، اما این تحریم‌های ظالمانه، نقش توقف را در صنعت ما ایفا می‌کنند.
بحث تخصیص ارز نیز باید با دخالت وزارت بهداشت و نماینده صمت صورت پذیرد، نه بالعکس! اگر مرزبندی‌ها را در تخصیص ارز روشن کنیم، می‌توانیم به عدالت هم برسیم. ما معتقدیم که برای دارو باید ارزی بیشتر تخصیص یابد.
دکتر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو و عضو اتاق بازرگانی:
برای مقابله با تحریم، راه را درست باید رفت؛ با اجرای سیاست ارز تخصیصی، تولیدکننده را نابود خواهیم کرد، و ما قبول نداریم که ارز تخصیصی کمکی به صنعت می‌کند.
دکتر واصفی، عضو سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی:
ما باید روی منابع و مصارف کالاهای اساسی، نگاهی ارزیابانه و دقیق بکنیم؛ بنابراین باید به همه اجزای دارو هم نگاهی جامع می‌داشتیم. دارو که یک کالای تجمیعی است از فرآیندهای تولید، باید یک‌جا دیده می‌شد، که نشد! چرخه صنعت در کل دنیا به‌هم وابسته است و در ایران هم هست. دارو شامل مواد اولیه، ماشین‌آلات، مواد بسته‌بندی و چیزهایی دیگر است، این‌ها در فرآیندهای تخصیص ارز یک‌جا باید دیده می‌شد، اما ...! من می‌گویم که امسال، سالی سخت را پیش رو داریم، باید تخصیص‌های به‌موقع را پیش‌بینی و اجرا کنیم.
دکتر رادمنش، مدیرعامل شرکت اسوه:
با عرض شرمندگی، در دوره‌هایی که تحریم هم نبودیم، وضع‌مان همین بود! ما اجازه دادیم تحریم بشویم، بعد تازه در بانک مرکزی به فکر افتادند که چه کنیم! داستان مراودات ما با چین را هم که همه می‌دانیم چیست؛ تاخیرها به زیان صنعت داروسازی‌مان تمام شد.
دیوانه‌ای در یک جای دنیا ما را تهدید می‌کند، و با این تهدید روی همه چیز اثر می‌گذارد! خب چه باید کنیم!؟ بیکار بنشینیم؟ ما باید سیاست‌گذاری‌هایمان را به سمتی ببریم که بتوانیم پیش‌بینی‌های درست کنیم و بالاخره نوار این سیاست‌گذاری‌های غلط و نادرست را یک‌جا قطع کنیم. بله تحریم اثر گذاشته، اما ما هم باید با آن عاقلانه برخورد کنیم.
دکتر یکتادوست اما با مباحثی کاملا کلاسه شده، مطالب خود را ارائه کرد:
تحریم‌ها ممکن است روی کیفیت اثرگذار باشد، هرچند ما می‌دانیم که داروسازان ما هرگز از کیفیات استانداردی که تعریف شده، پایین نمی‌آیند. یکی از راهکارهای‌مان برای مبارزه با تحریم‌ها، این بوده که مواد اولیه را حداقل برای یک سال دپو کنیم، در تی‌پی‌کو این کار را کرده‌ایم و حداقل تا ۹ ماه آینده خیال‌مان راحت است. دپوی عادی کشوری تغییر کرده و طبعاً ارزبری بیشتری داشته است؛ در این زمینه، از سه ماه عادی به دپوی شش ماهه کالاهای اصلی رسیده‌ایم که تدبیر مسئولان ارشد بوده و برای شرایطی که پس از تحریم پیش آمد نیز، کاری درست بود. امروز قرار نیست که همه مشکلات را در یک پنل حل کنیم، اما می‌توان بحران و مشکلات به‌وجود آمده را، با مداقه و تدبیر، حل و از موانع آن عبور کرد. (جالب آن‌که مباحث دقیق علمی مطروحه دکتر یکتادوست مورد تشویق دانشجویان قرار گرفت.)
دکتر نیما سپهری، مدیرعامل شرکت داروسازی نانو‌الوند:
برای من ارتباط مباحث مربوط به تحریم با دانشجویان، نامشخص است. نمی‌دانم آیا داستان تحریم‌های بین‌المللی مورد عنایت دانشجویان هست، و اساسا حسی نسبت به آن دارند؟
پاسخ دکتر ریاحی به نحوه و چرایی ورود دارو به کشور و دلیل عدم جلوگیری از ورود آن:
حدود ۶۰ درصد اقلام دارویی وارداتی، اصلا مشابه داخلی ندارد و برخی اقلام وارداتی هم به اندازه کافی تولید نمی‌شود، 3 درصد هم برای پیش‌گیری از قاچاق است که دارو وارد کشور می‌شود. بنابراین واردات داروی غیرضروری نداریم، و اگر هم بوده مسائلی خارج از عرف و حوزه اختیار ما، در آن حاکم است.
پاسخ دکتر عبده‌زاده به همان سوال:
سیاست ما تامین داروی مورد نیاز مردم است، آن هم داروهای با کیفیت. اعلام می‌کنم که داروهای وارداتی ما عمدتا داروهای های‌تک و خاص است که در کشور زمینه تولید ندارد. ما نمی‌توانیم همه چیز را صفر و صد کنیم! و ضمنا به سود هم نگاه نمی‌کنیم، ما به نیازهای مردم نگاه می‌کنیم.
پاسخ دکتر واصفی، مدیرعامل لابراتورهای سینادارو به سوال سرنوشت ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو:
لطفا ما را از شمول ارز تخصیصی خارج کنید؛ این گونه تخصیص‌ها فقط و فقط رانت به‌وجود می‌آورد!
بیایید منصفانه نگاه کنیم، اساساً در حال حاضر بخشی از داروی ایران دارد از این طرف قاچاق می‌شود! و دلار ۴۲۰۰ تومانی هم فقط به نفع همسایه‌های ایران است نه صنعت داروی ایران.
پاسخ دکتر خاتمی به همین سوال:
به‌رغم سخن دوستان و با احترام به نظر ایشان، من عرض می‌کنم که ما باید همه چیز را یک‌پارچه ببینیم، و معذالک ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو قطعا پابرجا خواهد بود. ما هرچه به داروسازان و به‌ویژه تولیدکنندگان داروهای های‌تک، سوبسید بدهیم، خدمت به صنعت داروی کشور کرده‌ایم.
دکتر حمیدی از میان مخاطبان و در پاسخ به یکی از اعضای پنل:
دانشجو طبعا آگاه‌تر از جامعه است و دوست دارد از واقعیت و کلیت تحریم و وضعیت داروی کشور مطلع باشد و این موضوع، مساله‌اش است. راستش ظرفیت‌های دانشگاه را در بعضی چیزها نادیده می‌گیرند!
ما بالای ۲۰ دانشکده داروسازی داریم، بعد صنعت ما از کشورهای عقب‌مانده انتقال دانش و تولید می‌کند! چرا؟ منهای بعضی هلدینگ‌های دارویی، هیچ کس به حوزه دانشگاهی و توان و دانش بومی ما، توجهی ندارد! خیلی از مباحث جدید و شتاب‌دهنده در دانشگاه که می‌تواند بالقوه ارزش افزوده بیافریند، کلاً نادیده گرفته می‌شود! بالای ۱۵۰۰ عنوان پایان‌نامه، این‌همه توان و انرژی...، چرا این انرژی‌ها نادیده گرفته می‌شود؟ از دانش این بچه‌ها چرا استفاده‌ای نشده است؟ ما پانزدهمین قدرت علمی در دنیا هستیم، این جامعه کوچک، دانش علمی اثبات شده داشته، اما ...
- بدین ترتیب در پایان و اختتام سمینار بیست و دوم دانشجویان داروسازی، اعلام شد که: بیست و سومین سمینار سراسری دانشجویان داروسازی ایران در پاییز سال ۱۳۹۹ و به‌صورت مشترک در دانشکده داروسازی تهران و دانشگاه شهیدبهشتی برگزار خواهد شد.
پایان پیام